Het Paleis op de Meir in Antwerpen werd gebouwd voor een rijke handelaar, maar kwam al snel in handen van niemand minder dan keizer Napoleon Bonaparte. Na de val van Napoleon nam koning Willem I der Nederlanden het paleis in bezit. Bij de Belgische onafhankelijkheid werd het eigendom van de Belgische koninklijke familie. In de drukke Antwerpse winkelstraat Meir loop je dus achteloos langs een voormalig keizerlijk en koninklijk paleis! Tot en met 30 juni 2021 opent het Paleis op de Meir uitzonderlijk zijn deuren voor het publiek, met een unieke tentoonstelling van authentieke meubels.
Een uitzonderlijke kijk in het Paleis op de Meir
Het Paleis op de Meir in Antwerpen bleef in handen van de Belgische koninklijke familie tot in 1969. Toen schonk koning Boudewijn het paleis mét het meubilair aan de Belgische staat. Tegenwoordig is het gebouw eigendom van de Vlaamse Gemeenschap en wordt het beheerd door erfgoedvereniging Herita. Naar aanleiding van de feestelijkheden rond 800 jaar ’t Stad haalde Herita het authentieke meubilair van de zolder en stelt het nu tentoon in de historische zalen van het paleis.
In het appartement van Napoleon
Napoleon kocht het gebouw van de oorspronkelijke eigenaars in 1812. Op de eerste verdieping liet hij er een appartement voor hemzelf en voor zijn echtgenote oprichten. Elk appartement bestond uit een aantal salons, een eetkamer en een slaapkamer. Via een indrukwekkende staatsietrap in rococostijl kom je in het keizerlijke appartement. Na de wat kleinere Balkonzaal (met een erker die uitzicht biedt op de binnenplaats) kom je in een vertrek dat werd ingericht als eetzaal voor Napoleon. Tegenwoordig wordt dit het Blauw Salon genoemd.
Let in het Blauw Salon op de typische meubels in empirestijl, de ‘keizerlijke’ stijl waaraan Napoleon de voorkeur gaf. De wanden van het vertrek zijn bespannen met zijdestof. De kamer ernaast draagt duidelijk de sporen van koning Willem I der Nederlanden. Hij nam het paleis in bezit in 1814, na de val van Napoleon. Op de muren van het zogeheten Hollands Salon zie je vier grote bas-reliëfs waarop roemrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis van de Nederlanden worden afgebeeld.
Bekijk in het Hollands Salon vooral het plafond, met de wapenschilden van de 18 provincies van het toenmalige Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Het centrale Nederlandse wapenschild werd na de Belgische onafhankelijkheid simpelweg overschilderd in de kleuren zwart en goud.
De volgende ruimte van het keizerlijk appartement is het zogenaamde Klein Empiresalon. Mogelijk werd dit salon vroeger gebruikt als een ‘fumoir’, een salon om in te roken. Let speciaal op het plafond met de magnifieke kroonluchter en de voorstelling van de zon omringd door sterren. Ook de kandelabers (grote kandelaars) met het beeld van de overwinningsgodin Nike vallen op.
Vanuit het Klein Empiresalon kom je in het zogenaamde Kaartenkabinet. Deze kamer was oorspronkelijk bedoeld om de vele kaarten en atlassen te herbergen die Napoleon en zijn legerofficieren nodig hadden. Napoleon zou het Kaartenkabinet echter nooit gebruiken. Hij kocht het paleis in 1812 en liet het naar zijn wensen inrichten, maar de keizer moest aftreden in 1814 en werd verbannen. Het eindresultaat van de verbouwing van het paleis kreeg Napoleon nooit te zien. De Belgische koningen gebruikten deze zaal later als eetzaal.
De ruimte die werd ingericht als slaapkamer voor Napoleon bevindt zich naast het Kaartenkabinet. In deze slaapkamer zie je nog de originele parketvloer en wandbekleding uit zijdestof. Het hemelbed is redelijk kort, maar in de tijd van Napoleon sliep men half zittend. Helaas, Napoleon heeft nooit in dit bed gelegen. Hij was immers al afgetreden en verbannen toen het paleis volledig was afgewerkt. Een keizer die er wél heeft geslapen, was de Russische tsaar Alexander toen hij te gast was in het paleis.
De vertrekken van de keizerin
Via een verbindingsgalerij, waar je een paar fraaie voorbeelden ziet van pendules (uurwerken), kom je in de linkervleugel van het paleis. In de tijd van Napoleon was dit gedeelte bestemd voor de vertrekken van keizerin Marie Louise, de tweede vrouw van Napoleon. Je ziet het salon van de keizerin, ingericht in de empirestijl van die tijd. De slaapkamer van keizerin Marie Louise werd later ook gebruikt door de Belgische koningen Leopold II en Albert I.
In dit slaapvertrek ligt nog steeds de originele parketvloer. Keizers en koningen zijn ook maar mensen die hun behoefte moeten doen. In de tijd van Napoleon bestonden er nog geen WC’s. Voor de kleine en grote behoefte gebruikte men nacht- en dagpotten, die in kleine meubeltjes geplaatst werden. In de slaapkamer van de keizerin zie je er een drietal voorbeelden van.
De Spiegelzaal: pronkstuk van het Paleis op de Meir
De indrukwekkendste ruimte in het Paleis op de Meir is ongetwijfeld de Spiegelzaal. Deze grote balzaal werd ingericht op vraag van koning Leopold II. Hij liet zich inspireren door de balzaal van het Palazzo Borromeo, een paleis op een eilandje in het Lago Maggiore. De twee eerste salons van het appartement van de keizerin werden in 1904 omgebouwd tot deze grote Spiegelzaal, bedoeld voor feesten en banketten.
Let in deze zaal vooral op de parketvloer, de kristallen kroonluchters, de spiegelpanelen en het boogvormige cassettenplafond. Na het zien van deze zaal twijfel je er niet meer aan dat dit ooit een koninklijk paleis was.
Vanuit de Spiegelzaal kom je weer in de trapzaal met de staatsietrap, waar je terug naar beneden gaat. Neem nog een kijkje op de binnenplaats van het paleis en geniet er van een lekker hapje en drankje op het terras!
Paleis op de Meir: praktische info
Adres : Meir 52, Antwerpen
Tentoonstellingsperiode : vanaf 13 april tot en met 30 juni 2021
Openingsuren : het is noodzakelijk om op voorhand een tijdslot te reserveren via experienceantwerp.be
Prijs : 7 euro voor volwassenen; 5 euro voor jongeren van 12 – 26 jaar; gratis voor kinderen < 12 jaar
Belangrijk : het dragen van een mondmasker is verplicht. Neem je eigen smartphone en oortjes mee om de audiotour te volgen.
Over Even Op Stap
Even Op Stap: dé site waar je leuke ideetjes opdoet voor uitstapjes in gans België!
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Laatste berichten
Turnhout Kermis 2024: gezellige familiekermis in de Kempen
Light Safari Beekse Bergen: lichtparcours in safaripark
Kerstmarkt Winter in Antwerpen 2023: 7 toplocaties
