Ooit was het de hoofdstad van de Nederlanden, de stad Mechelen aan de Dijle. De latere Keizer Karel V beleefde er zijn kindertijd en jeugd, en werd er opgeleid voor de taak die hem als heerser over een wereldrijk te wachten stond. Tegenwoordig is Mechelen de op één na grootste stad in de provincie Antwerpen en een centrum van handel, administratie en onderwijs. Deze stadswandeling in Mechelen brengt je onder meer langs de acht historische kerken die de stad telt, maar ook langs het beroemde Dijlepad, de Grote Markt, het Begijnhof, de Kruidtuin, de Kazerne Dossin, diverse paleizen en de bekendste winkelstraten.
Stadswandeling in Mechelen: historische stad aan de Dijle
Mechelen, de ‘stad van de maneblussers‘, kan zonder twijfel terugkijken op een rijke geschiedenis. De op één na grootste stad in de provincie Antwerpen was ooit zelfs de schitterende hoofdstad van de Nederlanden. Van 1507 tot 1530 bestuurde landvoogdes Margaretha van Oostenrijk de Nederlanden vanuit Mechelen. Keizer Karel V bracht er zijn kinderjaren door. Niet te verwonderen dat de stad een groot aantal historische gebouwen telt, met onder meer acht bekende kerken, twee begijnhoven en tal van paleizen en herenhuizen. Hoog tijd voor een 8,5 kilometer lange stadswandeling in Mechelen, langs alle belangrijke bezienswaardigheden en attracties die deze stad te bieden heeft.
(Kaartgegevens: OpenStreetMap)
Vertrek- en eindpunt
Parking Douaneplein Mechelen
Coördinaten vertrek- en eindpunt
N: 51.026290° O: 4.492657°
Afstand
8,5 kilometer
Parkeren
Op de parking van het Douaneplein (gratis)
Openbaar vervoer
Met de trein tot station Mechelen Nekkerspoel
Toegankelijkheid voor rolstoelen
De route is grotendeels toegankelijk voor rolstoelen, maar op sommige plaatsen komen er trappen voor
Bezienswaardigheden
Stadsschouwburg, Gerechtsgebouw, Sint-Pieter-en-Pauluskerk, Hof van Busleyden, Sint-Janskerk, Stiltettuin, Klein Begijnhof, Dossinkazerne, Groot Begijnhof, brouwerij Het Anker, Begijnhofkerk, Jezuspoort, Sint-Katelijnekerk, Aartsbisschoppelijk Paleis, Sint-Romboutskathedraal, Sint-Romboutstoren, Grote Markt, Stadshuis, Botermarkt, Bruul, Onze-Lieve-Vrouw-van-Leliëndaalkerk, Sinte-Mettetuin, IJzerenleen, Vismarkt, Dijlepad, Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk, Onze-Lieve-Vrouw-van-Hanswijkbasiliek, Volmolen, Kruidtuin, opengelegde vlieten, Rik Wouterstuin
Eten en drinken
Op diverse plaatsen in het stadscentrum. Aanbevolen: brasserie De Margriet, Bruul 52
Gpx- en pdf-bestanden van deze wandeling
Raak de weg niet kwijt in Mechelen! Wie wil wandelen met gps-navigatie op smartphone of wandel-gps, kan hieronder het gpx-bestand van deze wandeling downloaden (te gebruiken met een navigatie-app). Even Op Stap biedt ook twee pdf-bestanden aan met een gedetailleerde wandelkaart en met de tekst en afbeeldingen van dit artikel. Deze pdf-bestanden kun je gemakkelijk afprinten of bekijken op je smartphone. Voor het gpx-bestand en de twee pdf-bestanden samen vragen wij een kleine bijdrage van 1,95 euro. De bestanden zijn onmiddellijk beschikbaar na online betaling.
Vertrek aan het Douaneplein
Als vertrek- en eindpunt van deze stadswandeling kozen we de gratis parking Douaneplein aan de rand van Mechelen. Vanaf deze parking is de wandeling ongeveer 8,5 kilometer lang. Volg het betonnen fiets- en voetgangerspad dat onder verkeersweg N15 en de spoorweg door loopt. Steek vervolgens de ring rond Mechelen (R12) over en ga rechtsaf over het Hoogstratenplein naar de Keizerstraat. Als je met de trein komt, stap je uit in station Mechelen Nekkerspoel en wandel je via het Ontvoeringsplein, de Frans Halsvest en de Nekkerspoelstraat naar de Keizerstraat. Dit maakt de route zo’n halve kilometer korter.
Door de Keizerstraat naar het paleis waar Karel V als kind opgroeide
Wandel door de Keizerstraat in de richting van het centrum. De Keizerstraat heeft haar naam niet gestolen, want niemand minder dan de latere Keizer Karel V liep hier als kind veel rond. Aan je rechterzijde passeer je een beeldje van een kind op een hobbelpaard. Dit beeld stelt de ‘Kleine Keizer Karel op een Hobbelpaard‘ voor. In zijn jeugd, van 1501 tot 1516, woonde Karel V in het Paleis van Margaretha van York, ook wel het Hof van Kamerijk genoemd. Je vindt dit voormalige paleis op het einde van de Keizerstraat aan je rechterzijde. Tegenwoordig doet het gotische gebouw dienst als Stadsschouwburg .
Schuin tegenover de Stadsschouwburg, aan de linkerzijde van de straat, staat het voormalige Paleis van Margaretha van Oostenrijk. Deze residentie werd ook wel het Hof van Savoye genoemd. Van hieruit regeerde landvoogdes Margaretha van Oostenrijk, een tante van Karel V, van 1507 tot 1530 over de Nederlanden. In deze periode was Mechelen de hoofdstad van de Nederlanden en beleefde de stad haar grootste bloeiperiode. Het voormalige paleis doet tegenwoordig dienst als gerechtsgebouw. Als de poort geopend is, kun je de indrukwekkende tuin op het binnenplein bewonderen.
De Sint-Pieter-en-Pauluskerk en het Hof van Busleyden
De Keizerstraat komt uit op de Veemarkt. Onmiddellijk springt hier de barokke Sint-Pieter-en-Pauluskerk in het oog. Dit is de eerste van de acht historische kerken die je op deze stadswandeling in Mechelen tegenkomt. De Sint-Pieter-en-Pauluskerk was oorspronkelijk een jezuïetenkerk, gebouwd in de periode 1669 – 1677 naar een ontwerp van Antonius Losson. Vanaf 1777 deed ze dienst als parochiekerk. Een kistje met de ingewanden van Margaretha van Oostenrijk rust onder een steen in het hoogkoor.
Wandel voorbij de Sint-Pieter-en-Pauluskerk langs de huizenrij en passeer het Sint-Romboutscollege, een bekende middelbare school in het Mechelse. Nog wat verder kom je in de straat Biest. Blijf deze straat volgen tot je in de Sint-Jansstraat komt. Via een poort in de muur aan je rechterzijde heb je toegang tot het museum Hof van Busleyden, een van de grootste musea in Mechelen.
Alleen al het gebouw van het museum Hof van Busleyden is meer dan de moeite waard. Een deel van het complex was in de 16de eeuw het stadspaleis van Jeroen van Busleyden, een vooraanstaand jurist en kanunnik van Sint-Rombouts. Het museum herbergt tal van kunstwerken en boeken uit de 15de en 16de eeuw, die een licht werpen op het leven in Mechelen tijdens de grote bloeiperiode van de stad.
De Sint-Janskerk: tweede historische kerk op de stadswandeling in Mechelen
Als je verder gaat door de Sint-Jansstraat kom je aan je linkerzijde bij de gotische Sint-Janskerk, de tweede historische kerk op deze route. Neem links de straat Sint-Janskerkhof en ga naar de voorzijde van de kerk. Dit is de parochiekerk van de Sint-Jansparochie, in de 16de en 17de eeuw een vrij rijke Mechelse parochie. Dat is ook te zien aan het rijke interieur van de kerk, met het meesterwerk ‘De Aanbidding der Wijzen‘ van niemand minder dan P.P. Rubens.
Vervolg stadswandeling in Mechelen: Stiltetuin en Klein Begijnhof
Als je terug uit de kerk komt, ga dan naar links en wandel door het smalle steegje Klapgat naar de Goswin de Stassartstraat. Daar ga je naar rechts en vervolgens terug naar links in de Schoutetstraat. Aan je linkerzijde passeer je eerst het voormalige refugehuis van de abdij van Sint-Truiden, een stadspaleis uit de 16de eeuw dat tegenwoordig in gebruik is door het aartsbisdom Mechelen-Brussel. Wat verderop loop je aan je linkerzijde langs de tuin van het Aartsbisschoppelijk Paleis. Tijdens het weekeinde en op woensdagnamiddag kun je deze ‘Stiltetuin‘ bezoeken, via een poortje aan je linkerzijde.
Vanuit de Stiltetuin kijk je op de achterzijde van het Aartsbisschoppelijk Paleis en een stuk van de Sint-Romboutstoren. De aartsbisschop van Mechelen-Brussel, de hoogste kerkelijke gezagsdrager in België, woont in het Aartsbisschoppelijk Paleis. Op het kruispunt van de Schoutetstraat met de Kanunnik De Deckerstraat ga je eerst naar links, om daarna rechts de straat Klein Begijnhof in te slaan. Hier kom je in de wijk waar in het begin van de 13de eeuw het eerste begijnhof van Mechelen werd opgericht. Later kwam er buiten de stadsmuren nog een tweede begijnhof (het Groot Begijnhof).
Een van de charmantste straatjes in deze wijk is Klein Begijnhof Bogaard, dat je bereikt via een doorgang tussen huisnummers 12 en 14 aan je rechterzijde. Alle huisjes in dit straatje zijn erkend als bouwkundig erfgoed. Op het einde van het straatje kom je in de Tuin Oh!, een groen parkje bij het Ondernemershuis Oh! Beginnende ondernemers kunnen bij Oh! een vast kantoor huren of een werkplek delen met andere ondernemers. Loop langs de linkerzijde van de tuin naar de straat Heembeemd, ga naar rechts en sla op het einde van Heembeemd links de Goswin de Stassartstraat in.
De Kazerne Dossin: niet te missen tijdens een stadswandeling in Mechelen
Voorbij het kruispunt met de Jodenstraat en de Zelestraat passeer je rechts Het Predikheren, een cultureel centrum dat ook de stadsbibliotheek omvat. Loop verder door de Goswin de Stassartstraat tot aan de gebouwen van de Kazerne Dossin. Rechts staat het moderne rechthoekige museumgebouw, een museum over de jodenvervolging in België en over de Holocaust in het algemeen. Foto’s en voorwerpen vertellen een aangrijpend verhaal van massamoorden en vernietigingskampen – je wordt er stil van.
Het gebouw links, een voormalige kazerne, was tijdens WO II een verzamelkamp voor Joden en zigeuners wachtend op deportatie naar vernietigingskampen. De voormalige kazerne werd in de jaren 80 omgebouwd tot een appartementenblok. Loop even het binnenplein op en laat de verschrikkelijke geschiedenis van wat zich hier tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft afgespeeld tot jou doordringen. Meer dan 25000 Joden en zigeuners werden vanaf hier weggevoerd naar Auschwitz-Birkenau en andere kampen. Ter herinnering aan de slachtoffers is in het gebouw een Memoriaal opgericht, dat je gratis kunt bezoeken. De toegangsdeur bevindt zich in het portaal aan de rechterzijde.
Het Groot Begijnhof en brouwerij Het Anker
Vanaf de Dossinkazerne ga je rechts de Nokerstraat in. Je steekt het kruispunt met de Sint-Katelijnestraat over en komt in de Schrijnstraat. Neem vervolgens de eerste straat links, de Twaalf-Apostelenstraat. Je komt hier in de wijk van het vroegere Groot Begijnhof van Mechelen. Het Groot Begijnhof werd door de Unesco erkend als Werelderfgoed. In de Twaalf-Apostelenstraat, op huisnummer 13, zie je op de voorgevel een voorstelling van het Laatste Avondmaal met de twaalf apostelen. Hier bevond zich vroeger een convent (= een woning voor meerdere begijntjes), waar twaalf begijnen woonden.
Net voor het einde van de Twaalf-Apostelenstraat sla je rechts de Krommestraat in. Op huisnummer 3 zie je een traditionele begijnenwoning met een barokke toegangsdeur uit de 17de eeuw. Op het einde van de Krommestraat ga je naar rechts in de Nonnenstraat. Hierna ga je naar links de Guido Gezellelaan in. Op je linkerzijde bevindt zich brouwerij Het Anker, opgericht in 1471 en een van de oudste brouwerijen in België. Het Anker brouwt het befaamde Gouden Carolusbier, dat je niet mag vergeten te proeven in de bijhorende brasserie. Op bepaalde tijdstippen kun je individueel de brouwerij bezoeken.
Volg de Guido Gezellelaan tot je aan je linkerzijde aan de Vrouw van Mechelenstraat komt, die je inslaat. Hierna ga je links de Conventstraat in en ben je terug in het Groot Begijnhof. Neem vervolgens de tweede straat links, de Hoviusstraat. Dit is een van van de meest pittoreske straatjes in het Groot Begijnhof. Op huisnummer 1 vind je het Dansynsconvent, gesticht in 1644 door Isabella Danesin. Op het einde van de straat (huisnummer 23) staat het Convent van de Tien Geboden, opgericht in 1620 op vraag van aartsbisschop Matthias Hovius.
De indrukwekkende Begijnhofkerk
Sla rechts de Krankenstraat in. Vroeger bevond zich in deze straat het ‘ziekenhuis’ van het begijnhof. Op het einde van de Krankenstraat zie je de indrukwekkende barokke gevel van de Begijnhofkerk, de derde historische kerk die je tegenkomt tijdens deze stadswandeling in Mechelen. De Begijnhofkerk, die officieel de ‘Sint-Alexius-en-Catharinakerk‘ heet, werd in de periode 2014 – 2021 ingrijpend gerestaureerd, zodat je ze nu terug in haar volle glorie kunt bewonderen.
De bouw van de kerk begon in 1629. De ruwbouw was klaar in 1637, maar aan het interieur werd nog tientallen jaren gewerkt. De binnenzijde is geschilderd in zachte pastelkleuren. De Begijnhofkerk telt ongeveer vijftig 17de-eeuwse schilderijen van bekende Zuid-Nederlandse meesters, waarvan de meeste al gerestaureerd werden of waarvan de restauratie nog bezig is.
Let vooral eens op het hoofdaltaar: daarin bevinden zich twee schilderijen, waarvan je er steeds maar één ziet! Beide schilderijen zijn rug aan rug bevestigd. Vanaf 15 augustus tot eind november zie je ‘De Tenhemelopneming van Maria‘ van Lucas II Franchoys. Begin december draait men het paneel om en zie je ‘De geestelijke trouw van de heilige Catharina’ van Theodoor Boeyermans. Ook opvallend, in de linkerzijbeuk: het reliekschrijn met de stoffelijke resten van de Heilige Jacobus Damianus.
Stadswandeling in Mechelen langs de Jezuspoort en de Sint-Katelijnekerk
Met je rug naar de Begijnhofkerk gekeerd, ga je eerst 50 meter naar links door de Nonnenstraat. Aan je linkerzijde kom je bij een van de meest gefotografeerde en geschilderde gebouwen van het Groot Begijnhof: de Jezuspoort. De Jezuspoort is een doorgang in de vorm van een zogenaamde ’tudorboog’, een boogvorm met een spits (stompe hoek) in het midden. Als je onder de Jezuspoort door wandelt, kom je op een klein binnenplein met gerestaureerde begijnenwoningen.
Vervolgens wandel je terug in de richting van de Begijnhofkerk en sla je vlak voor de kerk af naar rechts, in de Moreelstraat. De straat is genoemd naar de Mechelse schilder Maurus Moreels de Jongere (1585 – 1647). Bij de T-kruising met de Sint-Katelijnestraat ga je naar rechts, waar je na ca. 35 meter aan je linkerzijde de Sint-Katelijnekerk ziet, de vierde historische kerk op de route van deze stadswandeling in Mechelen.
De oorspronkelijke Sint-Katelijnekerk werd in gotische stijl opgericht in de 14de eeuw in een wat armere, volkse wijk in Mechelen. In latere eeuwen werd de kerk verbouwd en uitgebreid, onder meer met een Sint-Jozefskapel en een Sint-Antoniuskapel. In vergelijking met andere Mechelse kerken is deze kerk wat kleiner en wat soberder. Let bijvoorbeeld eens op het houten tongewelf: hout was destijds heel wat goedkoper dan steen. De kerk staat in het teken van de Heilige Catharina. Er hangt ook een schilderij van de reeds genoemde Mechelse kunstschilder Maurus Moreels: ‘De Aanbidding der Wijzen’.
Naar de indrukwekkende Sint-Romboutskathedraal
Bij het verlaten van de Sint-Katelijnekerk, met je rug naar de kerk gekeerd, ga je naar links in de Sint-Katelijnestraat richting centrum. Na ongeveer 260 meter, vlak voordat je de kathedraal bereikt, sla je af naar links in de Oude Beggaardenstraat. Zo’n 80 meter verder passeer je links de voorzijde van het Aartsbisschoppelijk Paleis, waarvan je daarstraks al even de achterzijde en de Stiltetuin hebt gezien. Sla rechts af naar de straat Wollemarkt en daarna terug naar rechts, naar Sint-Romboutskerkhof. Links passeer je de noordelijke gevel van de kathedraal, rechts een pleintje (Sint-Romboutskerkhof) met een merkwaardig geel beeld uit polyester: het Opsinjoorke.
Het Opsinjoorke is een fictieve figuur uit de Mechelse folklore, die een dronken echtgenoot symboliseert die zijn vrouw slecht behandelt. Het polyester beeld op het Sint-Romboutskerkhof is bedoeld als klimtoestel voor spelende kinderen. Links rijst de majestueuze toren van de Sint-Romboutskathedraal voor jou op. De Sint-Romboutstoren, 97 meter hoog, is al van ver buiten het stadscentrum zichtbaar en is uitgegroeid tot een symbool van Mechelen. Sla links af naar de straat Onder-Den-Toren en ga de Sint-Romboutskathedraal via de hoofdingang binnen.
Sint-Romboutskathedraal en Sint-Romboutstoren
Een stadswandeling in Mechelen is uiteraard niet volledig zonder een bezoek aan de beroemde Sint-Romboutskathedraal. De gotische kathedraal is het vijfde en grootste kerkgebouw dat je op deze route tegenkomt. De bouw ervan begon al in de 13de eeuw. In de eeuwen die volgden werd het kerkgebouw stap na stap uitgebreid, onder meer met zeven straalkapellen rond het koor. De eerste steen van de toren, de iconische Sint-Romboutstoren, werd gelegd in 1452. Bewonder in het interieur vooral het hoogaltaar, de preekstoel, de gebrandschilderde ramen en het schilderij ‘Christus aan het Kruis’ van Antoon van Dyck.
Het barokke hoogaltaar achteraan het koor dateert van 1665 en is van de hand van de Mechelse beeldhouwer Lucas Faydherbe. Het hoogaltaar bevat een zilveren reliekschrijn, dat het gebeente van Sint-Rombout (ook Sint-Rumoldus genoemd) bevat. De eikenhouten preekstoel is een pareltje van barokke houtsnijkunst, vervaardigd door Michiel van der Voort en Theodoor Verhaegen in 1721-1723. De Vlaamse barokschilder Antoon van Dyck schilderde het altaarstuk ‘Christus aan het Kruis‘ in 1630. Het kunstwerk bevindt zich in de rechterzijbeuk.
De beklimming van de Sint-Romboutstoren is – letterlijk en figuurlijk – een hoogtepunt van een bezoek aan de Sint-Romboutskathedraal. De toren is 97 meter hoog, maar hij had eigenlijk een hoogte van 167 meter moeten bereiken. Geldgebrek zorgde ervoor dat de bouw in 1520 voortijdig werd stopgezet. Een wenteltrap met 538 treden leidt tot de top, waar in 2009 een glazen uitkijkpunt werd geplaatst, de zogenaamde ‘sky walk‘. Op weg naar boven passeer je door verschillende kamers, waarvan vooral de Klokkenkamer, de Uurwerkkamer en de Beiaardkamer indrukwekkend zijn.
De Klokkenkamer bevat luidklokken en klokken van de oude, historische beiaard. In de Uurwerkkamer zie je het 16de-eeuwse uurwerk en de 18de-eeuwse speeltrommel, die klokken van de oude beiaard automatische aandrijft. De Beiaardkamer bestaat uit de klokken van de nieuwe beiaard die werd geïnstalleerd in 1981. De nieuwe beiaard wordt alleen met de hand door een beiaardier bespeeld.
De stad van torens en maneblussers
Dat Mechelen een stad van torens wordt genoemd, zal niemand verbazen. Met niet minder dan acht historische kerken en nog tal van andere geschiedkundige gebouwen, zie je in Mechelen tal van torens, met de Sint-Romboutstoren als meest opvallende. Volgens de overlevering scheen in de nacht van 27 op 28 januari 1687 het licht van de volle maan door de ramen van de kathedraal. Rond de toren hing er nevel. Door de combinatie van maanlicht en nevel dachten de Mechelaars dat hun Sint-Romboutstoren in brand stond. In allerijl snelden hulpvaardige stedelingen met emmers water de torentrap op, maar al vlug bleek dat er helemaal geen brand was. Dit komische voorval leverde de Mechelaars de eeuwige bijnaam ‘maneblussers‘ op.
(Foto: Wikimedia Commons, Maneblussers Aquarel.jpg, public domain)
Grote Markt en Stadhuis Mechelen: niet te missen op een stadswandeling
Na de Sint-Romboutskathedraal is de volgende bestemming van deze stadswandeling in Mechelen de Grote Markt en het Stadhuis. De Grote Markt is hét middelpunt van de stad, omringd door historische huizen in verschillende bouwstijlen, van renaissance tot rococo. Met je rug naar de ingang van de kathedraal ga je naar links en kom je vanzelf op de Grote Markt terecht. Als eerste bemerk je de ingang van de ondergrondse parking onder de Grote Markt (links). Rechts, op de Schoenmarkt, een standbeeld van Margaretha van Oostenrijk. Links voor jou zie je het Stadhuis van Mechelen.
Het Mechelse Stadhuis is eigenlijk een ‘samenraapsel’ van drie historische bouwwerken. Aan de rechterkant zie je de Lakenhal, oorspronkelijk gebouwd in de 14de eeuw voor de verhandeling van textielproducten. De Lakenhal heeft in de loop der eeuwen heel wat verbouwingen ondergaan en is nu een deel van het Stadhuis. Het middendeel is het Belfort, dat eigenlijk veel hoger had moeten worden, maar waarvan de verdere bouw in de 16de eeuw werd stopgezet wegens geldgebrek. Links zie je het Paleis van de Hoge Raad. De constructie hiervan startte in 1526, maar alweer wegens geldgebrek werd het Paleis pas definitief afgewerkt in… 1911! Het binnenplein van het Stadhuis is voor het publiek toegankelijk en wordt soms gebruikt bij evenementen.
Behalve het Stadhuis staan er nog tal van interessante geschiedkundige gebouwen rond de Grote Markt. Aan de westelijke zijde, met de Sint-Romboutstoren op de achtergrond, zie je bijvoorbeeld links het fraaie 14de-eeuwse pand ‘De Beyaerd‘, tegenwoordig gebruikt door de posterijen. Rechts daarvan het smalle pand ‘In het Haentien‘, opgericht in 1773 in Lodewijk XV-stijl. Helemaal rechts in deze huizenrij staat een hoekhuis met een arduinen rococogevel uit de 18de eeuw: ‘In den Boer à la Mode‘.
Via de Botermarkt naar Bruul en de Onze-Lieve-Vrouw-van-Leliëndaalkerk
Ga naar de linkerzijde van het Stadhuis en sla daar rechts af, naar de Befferstraat. Bemerk aan je rechterzijde de aantrekkelijke zuilengang van het Paleis van de Hoge Raad. Bij het volgende kruispunt met de Reuzenstraat sla je rechts af. Wandel via de Reuzenstraat rechtdoor naar de Désiré Boucherystraat. Je bereikt aan je rechterzijde de Botermarkt, waar je naar rechts gaat. Volg de Botermarkt tot aan de winkelstraat Bruul. De Botermarkt is een van de vele plaatsen in Mechelen waar een oud stadskanaaltje (of ‘vliet’) terug is blootgelegd.
Een aantal jaar geleden is de Botermarkt volledig heringericht, waarbij de historische Koolvliet over de helft van het plein terug in ere is hersteld. In het verlengde van de Koolvliet werd een fontein opgericht waarin kinderen bij warm weer kunnen spelen. Je kunt er shoppen bij enkele grote winkelketens en een terrasje doen. Op het einde van het plein ga je naar links en kom je in een van de bekendste en drukste Mechelse winkelstraten: Bruul.
Bruul is een lange verkeersvrije shoppingstraat die helemaal van de Grote Markt tot aan de Fonteinbrug over de Dijle loopt, meer dan 500 meter lang. Je vindt er zowel filialen van grote ketens als kleine boetieks. Juwelen, schoenen, kleding, elektronica, cosmetica, eten en drinken: het is er allemaal te koop. Alleen al voor deze winkelstraat kom je naar Mechelen! In deze shoppingomgeving zou je het niet direct verwachten, maar in de Bruul staat ook de zesde historische kerk die je op deze stadswandeling in Mechelen ontdekt: de Onze-Lieve-Vrouw-van-Leliëndaalkerk. Je vindt de kerk aan de rechterzijde van de straat, tussen huisnummers 52 en 56.
Het was de Mechelse architect-beeldhouwer Lucas Faydherbe die, in opdracht van de Mechelse zusters norbertinessen, met de bouw van de kerk begon. Het barokke kerkgebouw was gereed in 1672. Na de Franse Revolutie werd de kerk verkocht en voor allerlei doeleinden gebruikt. Sinds 1900 is het een jezuïetenkerk. In het interieur is de barokke stijl bewaard gebleven. De jezuïeten voegden aan het interieur prachtige biechtstoelen toe en tal van nieuwe schilderijen. Ga ook eens kijken naar de opmerkelijke Lourdesgrot, die in een zijkapel van de kerk is opgericht.
Langs de Sinte-Mettetuin en IJzerenleen naar de Vismarkt
Ga terug naar het gebouw rechts naast de Onze-Lieve-Vrouw-van-Leliëndaalkerk (Bruul 52), dat een bewaard gebleven poortgebouw is van het voormalige klooster van de zusters norbertinessen. Wandel door de poort naar het gezellige binnenplein, waar brasserie De Margriet is gevestigd, en waar je op het terras iets lekkers kunt eten of drinken. Ga vervolgens rechtdoor naar de ingang van de Sinte-Mettetuin.
De Margriet, waar je kan genieten van heerlijke gerechten in hartje Mechelen
Bruul 52, Mechelen
De Sinte-Mettetuin is een klein stadspark op de locatie van de vroegere kloostertuin. Het parkje is ook bedoeld als speelplaats voor kinderen. Centraal zie je een grasveld met een monumentale rode beuk, die helaas aan het afsterven is en geknot moest worden. Ga voor het centrale grasveld naar rechts en verlaat de tuin via de toegangspoort aan de Schaalstraat. Sla links af en volg de Schaalstraat tot aan het kruispunt met de bekende winkelstraat IJzerenleen. Daar ga je naar links en volg je de IJzerenleen in de richting van de Dijle en de Vismarkt.
De straat IJzerenleen behoort samen met de Bruul tot de bekendste winkelstraten van Mechelen. Bemerk de indrukwekkende huisgevels die oorspronkelijk uit de 15de, 16de en 17de eeuw stammen, maar waarvan er vele heropgebouwd moesten worden na de Eerste Wereldoorlog. In het midden van de straat loopt een overwelfde ondergrondse vliet (stadskanaaltje). De benaming ‘IJzerenleen’ verwijst naar de ijzeren leuningen die oorspronkelijk langs de open vliet waren aangebracht. Bij het volgende kruispunt sla je rechts af naar de Nauwstraat, waar je ca. 60 meter verder de Vismarkt bereikt.
De Vismarkt is tegenwoordig vooral bekend als een hippe en gezellige uitgaansplek met tal van bars en restaurants. Je kunt er romantisch dineren op een terrasje vlak langs de oever van de Dijle. Kortom, een idyllisch plekje dat je niet mag overslaan tijdens een stadswandeling in Mechelen! Sinds 1531 werd er op dit plein vis verhandeld. De vishandelaars moesten echter plaatsmaken voor horecazaken. Langs het plein staan er nog een aantal historische huizen, waaronder ’t Ankertje (Vismarkt 20). Ga over de Van Beethovenbrug naar de andere oever van de Dijle, waar je op de Haverwerf komt. Hier vertrekken ook toeristenbootjes voor een interessant boottochtje op de Dijle. Ga direct voorbij de brug naar links, daal de trap af naar het Dijlepad en ga daar naar rechts.
Topattractie van de stadswandeling in Mechelen: het drijvende Dijlepad
Sinds 2010 heeft Mechelen er een toeristische topper bij: het Dijlepad. Dit drijvende wandelpad op het water loopt langs de linkeroever van de Dijle over een afstand van bijna 600 meter, vanaf de Vismarkt tot aan de Kruidtuin (zie verder in dit artikel). Op deze stadswandeling in Mechelen volg je het Dijlepad stroomopwaarts tot aan de straat ’t Plein. Eerst passeer je aan je rechterzijde het Congres- en Erfgoedcentrum Lamot, dat gevestigd is in de gebouwen van de voormalige brouwerij Lamot. Daarna moet je onder de Hoogbrug (of Grootbrug) door.
De Hoogbrug verbindt de straat IJzerenleen met de Guldenstraat op de overliggende oever. Deze 13de-eeuwse brug, gebouwd met zandsteen, is een van de oudste stenen bruggen in België. Voorbij de Hoogbrug passeer je aan je rechterzijde de Zoutwerf. Deze 14de-eeuwse kade op de linkeroever van de Dijle was eeuwen geleden een drukke handelsplaats, waar sinds 1301 zout werd opgeslagen en verhandeld. Een aantal historische huizen met fraaie gevels herinnert nog aan deze tijd. Wandel voort over het Dijlepad tot je rechts congrescentrum Diependaal ziet. Verlaat daar het Dijlepad en volg de straat ’t Plein. Op het einde van deze straat zie je links de monumentale Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk.
Van de Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk naar de Hanswijkbasiliek
In het rijtje van acht historische kerken die je op deze stadswandeling in Mechelen bezoekt, is de indrukwekkende Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk nummer zeven. Het eerste wat je ongetwijfeld opvalt aan dit gotische kerkgebouw is de grootte ervan. Het is de op één na grootste kerk in Mechelen, na de Sint-Romboutskathedraal. Er werd dan ook drie eeuwen aan gebouwd: vanaf de 14de tot de 16de eeuw. Het interieur bevat tal van kunstwerken, waarvan het bekendste het schilderij ‘De Wonderbare Visvangst‘ is van Pieter Paul Rubens.
Na je bezoek aan de Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk ga je, met je rug naar de ingang gekeerd, naar links en volg je de straat Onze-Lieve-Vrouwkerkhof langs de zuidelijke zijgevel van de kerk. Op het einde sla je weer links af naar de Louizastraat. Bij de T-kruising met de Onze-Lieve-Vrouwestraat ga je naar rechts. Je volgt deze straat over een afstand van ongeveer 190 meter en gaat bij het kruispunt rechtdoor naar de Hanswijkstraat. Ca. 230 meter verderop zie je aan de linkerzijde van de straat de Onze-Lieve-Vrouw-van-Hanswijkbasiliek.
De schitterend gerestaureerde Onze-Lieve-Vrouw-van Hanswijkbasiliek sluit als achtste kerkgebouw het rijtje van historische kerken in Mechelen af. Deze kerk kreeg de eretitel van ‘basiliek’ door paus Johannes Paulus II, die er op bedevaart kwam op 18 mei 1985. In de basiliek wordt een houten beeld van Maria vereerd: Onze-Lieve-Vrouw-van-Hanswijk. Gelovigen schrijven aan dit eeuwenoude beeld miraculeuze eigenschappen toe, waardoor de kerk in de loop der eeuwen uitgroeide tot een bekend bedevaartsoord. Tijdens de jaarlijkse Hanswijkprocessie wordt het beeld door het centrum van Mechelen gedragen.
De basiliek werd ontworpen in de stijl van de barok door (alweer) de Mechelse architect-beeldhouwer Lucas Faydherbe. De bouw vond plaats vanaf 1663 tot 1678. In het barokke interieur van de basiliek moet je vooral eens letten op de twee reliëfs onder de koepel (ook van Faydherbe), de houten preekstoel van Theodoor Verhaegen (1746) en het labyrint in de vloer achteraan de kerk.
Stadswandeling in Mechelen langs de Volmolen en door de Kruidtuin
De volgende bestemming op deze stadswandeling in Mechelen is de Kruidtuin, het grootste openbare park in het Mechelse stadscentrum. Met je rug naar de ingang van de Hanswijkbasiliek ga je naar links, in de richting van de ring R12 rond Mechelen. Je slaat de eerste zijweg links in (Raghenoplein) en volgt deze tot je aan de R12 komt, waar je naar links gaat. Zo’n 40 meter verderop sla je weer een zijweggetje links in, dat over de Dijle en langs de Volmolen loopt.
De Volmolen uit 1470 is de enige overgebleven watermolen aan de rand van de Mechelse stadskern. De molen regelde destijds de waterstand van de Dijle en diende als graan- en zaagmolen. Ga verder naar de overliggende oever van de Dijle. Op deze plaats heb je een mooi uitzicht over de Dijle en de hoge koepel van de Hanswijkbasiliek. Je komt bij de ingang van de Kruidtuin en het voormalige molenhuis dat bij de Volmolen behoorde. Het molenhuis doet tegenwoordig dienst als een ViaVia Reiscafé van reisorganisatie Joker. In dit restaurant kun je proeven van een (h)eerlijke wereldkeuken en even uitrusten van je wandeltocht in Mechelen.
De ingang van de Kruidtuin bevindt zich naast het restaurant. Neem in het park het wandelpad dat naar rechts loopt en blijf dit pad rechtdoor volgen. Aan je linkerzijde passeer je een kleine speeltuin. De Kruidtuin was oorspronkelijk de tuin van de vestiging van de Duitse Ridderorde in Mechelen, de zogenaamde Commanderij van Pitzemburg. De resterende gebouwen van de voormalige Commanderij behoren nu tot de middelbare school Busleyden Atheneum. In de 19de eeuw werd de tuin heraangelegd als een Engels landschapspark en in 1912 opengesteld als openbaar stadspark.
Bij kruispunten van wandelpaden in het park neem je steeds het wandelpad dat naar rechts loopt. Zo kom je in de noordwestelijke uithoek van de Kruidtuin terecht, een gedeelte dat de naam Dodoenstuin kreeg en de eigenlijke kruidentuin is. Het standbeeld van Rembert Dodoens (1517 – 1585), plantkundige en arts geboren te Mechelen, staat centraal in deze kruidentuin. Dodoens werd vooral bekend door zijn ‘Cruydeboeck‘ uit 1554, dat uitgroeide tot het meest gebruikte handboek in de kruid- en artsenijkunde in de 16de eeuw. In 2010 werd de Dodoenstuin heraangelegd. Het ontwerp van de tuin is gebaseerd op de schets van een klimplant uit het ‘Cruydeboeck’ van Dodoens.
Laatste deel stadswandeling in Mechelen: langs opengelegde vlieten
In de voorbije jaren was de openlegging van de historische vlieten in Mechelen een belangrijk onderdeel van de vernieuwing van de stad. In het laatste deel van deze stadswandeling maak je kennis met een aantal terug opengelegde vlieten. Verlaat de Kruidtuin langs de poort aan de Pitzemburgstraat en ga aan het kruispunt rechtdoor naar de straat Leermarkt. Bij het volgende kruispunt sla je rechts af naar de Blaasbalgstraat, om na ca. 25 meter weer naar links af te slaan in een smal paadje dat naar de binnentuin van het nieuwe wooncomplex Clarenhof leidt (let op: in de winter sluit het poortje al om 16u30!).
In de binnentuin van het Clarenhof wandel je langs de terug opengelegde vliet ‘De Gracht’. Het water van deze vliet werd vroeger gebruikt door leerlooiers om huiden te wassen. Op het einde van het pad kom je in de Huidevettersstraat, waar je naar links gaat. Bemerk de Oude Vleeshal aan je rechterzijde, een gebouw uit 1881 waarin slagers vroeger hun koopwaar aanboden. Sla de eerste straat links in, de Muntstraat. Zo’n 30 meter verder sla je weer rechts af en volg je een paadje langs een opengelegde vliet, dat naar de Zakstraat leidt.
De opengelegde vliet tussen de Muntstraat en de Zakstraat heeft een oppervlakte van 600 vierkante meter. De vliet vormt een extra buffer voor regenwater en zorgt voor koelte tijdens warme zomers. Het pad ernaast is een nieuwe voetgangersverbinding tussen de Muntstraat en de Zakstraat. Op het einde van het pad ga je naar rechts in de Zakstraat en op het volgende kruispunt weer naar links in de Rik Woutersstraat. Ongeveer 35 meter verderop wandel je door de doorgang in de bebouwing aan je linkerzijde, die naar de Rik Wouterstuin leidt.
De Rik Wouterstuin is een kleine stadstuin met zitbanken, grasveld en spelelementen voor kinderen. Er staat een bronzen zelfportret van schilder en beeldhouwer Rik Wouters (1882 – 1916), die hier in de buurt opgroeide. In de tuin werd eveneens een vliet terug blootgelegd. Let ook eens op de speelse muurschildering boven de vliet!
Verlaat de tuin en ga ca. 370 meter rechtdoor door de straten Leegheid, Gerechtstraat en Voochtstraat. Zo kom je terug aan het Hoogstratenplein. Steek de ring R12 weer over en volg het betonnen fiets- en voetgangerspad tot aan het Douaneplein, het begin- en eindpunt van deze stadswandeling in Mechelen. Wie met de trein gekomen is, gaat via het Hoogstratenplein naar de Keizerstraat en steekt daar de R12 en de Dijle over richting station Mechelen Nekkerspoel.
Aanbevolen hotels in Mechelen
Martin’s Patershof****, Karmelietenstraat 4
Graag uw reactie over deze pagina!
Beste bezoeker van deze webpagina,
De redactie van Even Op Stap heeft deze pagina met zorg samengesteld. Maar… wij blijven ook maar mensen. Hebt u een fout ontdekt in de tekst? Is de beschrijving niet duidelijk? Zijn sommige attracties / gebouwen / wandelpaden niet meer toegankelijk? Laat het ons weten!
Uiteraard zijn alle suggesties voor nieuwe onderwerpen, daguitstapjes en wandelingen van harte welkom!
Over Even Op Stap
Even Op Stap: dé site waar je leuke ideetjes opdoet voor uitstapjes in gans België!
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Laatste berichten
Light Safari Beekse Bergen: lichtparcours in safaripark
Kerstmarkt Winter in Antwerpen 2023: 7 toplocaties
Kerstmarkt Winterpret Brussel 2023: 5 weken ware kerstsfeer
