Een passie voor geschiedenis, kunst en cultuur? In de abdij van Tongerlo ben je op de juiste plaats. Kunst en cultuur in de abdij van Tongerlo gaan immers hand in hand met spiritualiteit, bezinning, devotie en gebed. Zoals vele generaties voor hen, wijden de paters norbertijnen hun leven aan studie, gebed en zielzorg. Niet alleen de neogotische kerk, maar ook de overige abdijgebouwen zijn pareltjes van bouwkunst. Het belangrijkste voorbeeld van kunst en cultuur in de abdij van Tongerlo is echter de replica van Het Laatste Avondmaal, die rond 1507 geschilderd werd door leerlingen van Leonardo Da Vinci. Het werk is echter niet zomaar een replica, het is de best bewaarde kopie van het meesterwerk van Da Vinci.
De abdij van Tongerlo en het Laatste Avondmaal
De abdij is al sinds 1545 in het bezit van de kopie van het Laatste Avondmaal. Het werk werd opgehangen in de abdijkerk. Na de Franse Revolutie braken er voor kloosters en abdijen zware tijden aan. De eigendommen van de abdij van Tongerlo werden verkocht en de paters gingen in ballingschap. Gelukkig werd het Laatste Avondmaal op het nippertje gered. Om te voorkomen dat het werk in handen viel van de opstandelingen, verborg de familie Verhaert te Herselt het werk in een boerenschuur. Na deze woelige periode kwam de replica op verschillende plaatsen terecht en werd het schilderij te koop aangeboden om de wederopbouw van de abdijgemeenschap te steunen. De verkoop ging gelukkig niet door. Nadat de paters in 1840 waren teruggekeerd naar Tongerlo, herstelde het kloosterleven zich. De nieuwe neogotische abdijkerk werd ingewijd in 1858.
Vanaf 1905 kon men het Laatste Avondmaal terug bewonderen in de abdijkerk. Het werk raakte zwaar beschadigd tijdens een verwoestende brand in 1929. Na een grondige restauratie werd het werk vanaf 1966 tentoongesteld in een nieuw museum op het domein van de abdij.
Volgens een recente studie zouden bepaalde delen van de replica door Leonardo Da Vinci zelf geschilderd zijn. Het gelaat van apostel Johannes bijvoorbeeld, zou het werk zijn van Da Vinci himself. Er is echter nog meer onderzoek nodig om hierover een definitief uitsluitsel te geven.
De abdij van Tongerlo bezoeken
Een groot gedeelte van de abdij is toegankelijk voor bezoekers. Aan de voorzijde van het abdijdomein vind je een ruime parking. Je bereikt de toegangspoort via een schitterende lindendreef, die overigens de allerlaatste nog bestaande 17de-eeuwse lindendreef is in de Lage Landen. De lindenbomen werden volgens de abdijarchieven aangeplant in de periode 1676-1677.
Bezoek spotgoedkoop Plopsa Station Antwerp!
Het poortgebouw: oudste deel van de abdij van Tongerlo
De onderbouw van het poortgebouw is opgetrokken in romaanse stijl en stamt uit de 14de eeuw. Dit is het enige overblijfsel van de oorspronkelijke romaans-gotische abdij uit de 13de en 14de eeuw. De bovenbouw in witte ijzerzandsteen stamt uit de 16de eeuw. Bemerk boven de poort de drie nissen waarin van links naar rechts beelden staan van de Heilige Catharina, Onze-Lieve-Vrouw en de Heilige Barbara. Als je door de poort naar het binnenplein wandelt, zie je in de andere gevel van het poortgebouw een nis met het beeld van de Heilige Dimpna.
Rond het binnenplein van de abdij tref je de abdijgebouwen aan. Deze stammen uit diverse periodes en werden opgetrokken in diverse bouwstijlen.
Het abtshuis van de abdij Tongerlo
Als je door het poortgebouw naar het binnenplein wandelt, zie je aan je rechterzijde onmiddellijk het statige abtshuis uit 1724. Bemerk het driehoekige fronton aan de bovenzijde van dit classicistische gebouw. Op het fronton zie je het blazoen en de leuze ‘Festina lente‘ van abt J. Vander Achter, die het abtshuis liet bouwen. ‘Festina lente’ betekent overigens ‘Haast je langzaam’.
Wanneer het Da Vinci-museum geopend is voor het publiek, kun je via de hoofdtoegang van het abtshuis naar de tuin erachter wandelen. Het museumgebouw met de replica van het Laatste Avondmaal van Da Vinci bevindt zich in een hoek van de tuin. In een andere hoek van de tuin staat een tuinhuisje met fraaie plafondschilderingen: het ‘Ostium‘. Bemerk de Latijnse spreuk boven de toegangsdeur: ‘Ostium non hostium – Hostium non ostium‘ (toegang voor vrienden – geen toegang voor vijanden).
Het gastenverblijf in het Bisschopshuis
Links naast het abtshuis bevindt zich het zogenaamde Bisschopshuis. Deze vleugel is opgetrokken vanaf het jaar 1547 in de stijl van de Brabantse renaissance. Destijds verbleven de bisschoppen van ’s Hertogenbosch in dit gebouw, vandaar de benaming. Tegenwoordig geeft het Bisschopshuis onderdak aan de gasten van de abdij. Het Bisschopshuis grenst links aan de vleugel met de conventsbibliotheek en de kapittelzaal.
De kerk van de abdij van Tongerlo
Wandel verder naar de neogotische abdijkerk. De kerk werd gebouwd in 1858 naar een ontwerp van architect Paul Stoop. Het is een hoge, smalle en lange kerk die bestaat uit een schip met drie zijbeuken, een dwarsbeuk en een koor.
Je treft tal van kunstwerken aan in de abdijkerk. Let vooral op de doeken ‘Jezus te gast bij Simon‘ en ‘De bruiloft van Kana‘ van kunstschilder J.E. Quellin (1634 – 1715). In de kerk bevindt zich ook een kostbaar reliekschrijn met de relieken van de Heilige Siardus. Aan de zuidgevel tref je een imposant Mariabeeld aan van F. Rooms (1958).
Helemaal achteraan ligt een kleine kapel met een kopie van het devotiebeeld ‘Kind Jezus van Praag‘. Dit beeld was lange tijd in handen van de zusters van de Heilige Harten in Tongeren, maar vond in 2003 een nieuwe thuis in de abdij van Tongerlo.
Links naast de abdijkerk staat het Erfgoedhuis dat in 1927 werd opgetrokken in art-decostijl. Hierin bevinden zich tegenwoordig een erfgoedbibliotheek, de archieven van de abdij en bewaarcollecties.
Geschiedenis van de abdij van Tongerlo in de Tiendschuur
Ga na je bezoek aan de abdijkerk naar de Tiendschuur, naast het grasveld op het centrale plein. Deze voormalige schuur werd in opdracht van prelaat Stalpaerts in 1618 gebouwd. Tegenwoordig zie je in de Tiendschuur een permanente tentoonstelling over de eeuwenoude geschiedenis van de abdij van Tongerlo. Je vindt er onder meer een kopie van de stichtingsoorkonde uit 1150.
De oude boerderijgebouwen van de abdij Tongerlo
Voorbij de Tiendschuur, in de westelijke uithoek van het domein, staan er nog een aantal merkwaardige gebouwen die vroeger behoorden tot de boerderij van de abdij. Het eerste gebouw dat je aan je rechterzijde tegenkomt is de voormalige schaapskooi, later gebruikt als koeienstal. Links naast de schaapskooi staat de oude abdijhoeve, die in opdracht van abt Theodoor Verbraeken in 1640 werd opgericht. De abdijhoeve was in gebruik tot in 1974.
Abdijboekhandel ‘De Oude Linden’
De zuidelijke rand van het abdijdomein wordt voornamelijk ingenomen door bedrijfsgebouwen. Recht tegenover de oude abdijhoeve bemerk je een klein watertorentje. Links van het watertorentje bevond zich tot aan de Eerste Wereldoorlog de abdijbrouwerij. Tegenwoordig vind je hier de schrijnwerkerij. Loop zeker eens binnen in de abdijboekhandel ‘De Oude Linden’, die gevestigd is in het voormalige wagenhuis. Hier tref je niet alleen boeken aan over allerlei onderwerpen, maar ook wenskaarten, beeldjes, kaarsen en abdijproducten.
Terug naar het poortgebouw
Wandel in de richting van het poortgebouw. In de 17de-eeuwse bedrijfsgebouwen aan je rechterzijde bevinden zich tegenwoordig onder meer de hostiebakkerij en vergaderruimten (zoals de Vesperzaal en de Norbertuszaal). Vergeet niet, voordat je de abdij van Tongerlo verlaat, om nog even naar het zogenaamde ‘armenvenster‘ in de doorgang van het poortgebouw te kijken. Hier kregen eeuwen geleden de armen brood, vlees en vis van de gulle paters norbertijnen.
Meer informatie over de abdij van Tongerlo
- Adres:
Abdijstraat 40
2260 Westerlo - Openingsuren tentoonstelling in Tiendschuur:
alle dagen van 8 u tot 17u30 - Openingstijden Da Vinci-museum:
van 1 mei tot 30 september elke dag tussen 14 uur en 17 uur. In de maanden oktober, maart en april is het museum ’s zondags van 14 uur tot 17 uur toegankelijk. Ook tijdens de paasvakantie kun je het museum dagelijks bezoeken tussen 14 uur en 17 uur, behalve op Goede Vrijdag en Pasen. - website van de abdij: www.tongerlo.org
- website van De Oude Linden:
www.oudelinden.be
Graag uw reactie over deze pagina!
Beste bezoeker van deze webpagina,
De redactie van Even Op Stap heeft deze pagina met zorg samengesteld. Maar… wij blijven ook maar mensen. Hebt u een fout ontdekt in de tekst? Is de beschrijving niet duidelijk? Zijn sommige attracties / gebouwen / wandelpaden niet meer toegankelijk? Laat het ons weten!
Uiteraard zijn alle suggesties voor nieuwe onderwerpen, daguitstapjes en wandelingen van harte welkom!
Over Even Op Stap
Even Op Stap: dé site waar je leuke ideetjes opdoet voor uitstapjes in gans België!
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Laatste berichten
Light Safari Beekse Bergen: lichtparcours in safaripark
Kerstmarkt Winter in Antwerpen 2023: 7 toplocaties
Kerstmarkt Winterpret Brussel 2023: 5 weken ware kerstsfeer
